Van sommige aandoeningen wordt gezegd dat ze veroorzaakt worden door schadelijke bacteriën of virussen, gewoonlijk worden ze ziektekiemen genoemd. Infecties die door ziektekiemen veroorzaakt worden, kunnen licht zijn, zoals de gewone verkoudheid, maar andere kunnen ernstig of zelfs levensbedreigend zijn, zoals griep, voedselvergiftiging en keelontsteking.

Ziektekiemen kunnen van persoon naar persoon verspreid worden, zoals door hoesten, niezen of een handdruk. Ziektekiemen kunnen ook worden overgebracht door iets aan te raken dat een geïnfecteerde persoon heeft aangeraakt, zoals een aanrecht of een huisdier. Een andere manier waarop ziektekiemen worden verspreid, is door consumptie van geïnfecteerd voedsel of drinken. In contact komen met insecten of andere dieren die infectiedragend zijn, kan ook ziektekiemen overbrengen.

Dat een aandoening zich kan verspreiden is geen onbekend gegeven. Wat echter mogelijk niet bekend is, is dat besmettelijkheid mogelijk is tijdens de incubatieperioden – de periode voordat de persoon symptomen vertoont en zich realiseert dat hij ziek is. Daarom moeten veiligheidsvoorschriften te allen tijde gehandhaafd worden, om het risico van het verspreiden van aandoeningen te reduceren.

Het invoeren van de basisrichtlijnen in dit boekje kan op zich voorkomen dat ziekte zich voordoet. 

Je lichaam bestrijdt van nature ziektekiemen en giftige stoffen uit de omgeving. Om je lichaam nog verder veilig te stellen en te beschermen tegen ziekte, helpen de volgende voorzorgsmaatregelen:

1. Krijg voldoende slaap.
2. Eet regelmatige maaltijden die uit voedzaam eten bestaan.
3. Krijg regelmatig lichaamsbeweging.

Persoonlijke hygiëne

Goede persoonlijke hygiëne handhaven, is een effectieve manier om te voorkomen dat ziektekiemen zich verspreiden, en om overdracht van overdraagbare aandoeningen te voorkomen.

1. Was je handen.
2. Handen wassen is een van de meest effectieve manieren om de verspreiding van ziektekiemen te voorkomen. Was je handen regelmatig, vooral na de volgende activiteiten:
   1. a. Je neus snuiten, hoesten of niezen
   2. b. Na wc-bezoek
   3. c. Voor, tijdens, en na het bereiden van voedsel
   4. d. Voor en na het eten
   5. e. Voor en na het zorgen voor een zieke persoon
   6. f. Voor en na het behandelen van een snee of wond
   7. g. Na vuilnis te hebben aangeraakt
   8. h. Na het aanraken van een dier, dierenvoedsel of dierlijk afval
3. Gebruik zeep en heet water bij het wassen van je handen. Schrob je handen goed gedurende ten minste twintig seconden, spoel ze af en droog ze met een schone handdoek of laat ze gewoon drogen. Gebruik handdoekpapier om de kraan dicht te draaien.
2. Gebruik handdesinfectiemiddel.
3. Handdesinfectiemiddelen kunnen gebruikt worden, maar zijn geen vervanging voor handen wassen. Ze worden gebruikt na het wassen van de handen of in een situatie waarin water en zeep niet beschikbaar zijn. Gebruik een handdesinfectiemiddel met een alcoholgehalte van minstens 60%.
3. Beperk het delen van persoonlijke spullen.
4. Om verspreiding van ziektekiemen te voorkomen, deel geen eetgerei, glazen, kopjes of ander vaatwerk. Deel ook geen handdoeken, linnengoed, kammen, borstels, scheermessen of andere persoonlijke spullen.
4. Vermijd hand-tot-gezichtcontact.
5. Je huid treedt op als een barrière voor ziektekiemen, maar je ogen, neus en mond zijn meer kwetsbaar. Was je handen grondig voordat je je gezicht aanraakt, eet of drinkt.
5. Bedek je mond en neus wanneer je hoest of niest.
6. Als je hoest of niest, doe dat dan in een tissue of in de binnenkant van je elleboog om te vermijden dat mogelijke ziektekiemen zich door de lucht verspreiden.
6. Vermijd mensen die ziek zijn.
7. Vermijd contact met mensen die ziek zijn en sta erop dat ze zich afzonderen van anderen, totdat ze hersteld zijn en vrij zijn van symptomen.
7. Vermijd contact met huisdieren en andere dieren terwijl je ziek bent.
8. Als een zieke bijvoorbeeld zijn kat of hond aait, kan hij ziektekiemen op de vacht van het huisdier achterlaten die kunnen worden overgedragen aan anderen die het huisdier later aaien.

Goede hygiëne is een belangrijk onderdeel van het voorkomen van de verspreiding van besmettelijke aandoeningen. Een plaats die wordt gebruikt door een groot aantal mensen vereist regelmatig schoonmaken en desinfecteren.

Vuil kan worden gezien en worden weggeveegd. Maar ondanks dat het schoonmaken van een ruimte het vuil of andere verontreinigingen weghaalt, zal alleen schoonmaken niet alle ziektekiemen weghalen die zich op een oppervlak kunnen bevinden.

Desinfecteren verwijdert wat niet kan worden gezien – ziekteverwekkende micro-organismen, zoals bacteriën en virussen. Dus zodra een oppervlak schoongemaakt is, is het belangrijk om alle vaak aangeraakte oppervlakken te desinfecteren voor goede hygiëne.

Producten om te gebruiken voor het desinfecteren

1. Voor het desinfecteren van een oppervlak, gebruik een standaard desinfecterend middel, zoals waterstofperoxide. Gebruik een concentratie tussen 3% (normale huishoudelijke concentratie) en 7,9%.
2. Een ander effectief desinfecterend middel is graanalcohol of schoonmaakalcohol. Gebruik producten die gebaseerd zijn op alcohol, met ten minste 70% alcohol. Gebruik geen producten waarvan het alcoholgehalte hoger is dan 90%, want deze zullen vervliegen voordat ze virussen doden.
3. Je kunt ook een bleek-en-wateroplossing gebruiken van 1/12 kop (4 theelepels) bleek per 1 liter koud water (20 ml bleek per 1 liter koud water). Wanneer je een bleekoplossing maakt, check altijd de houdbaarheidsdatum op de fles om zeker te stellen dat de bleek nog werkzaam is.
4. Opmerking: Vermeng bleek nooit met enige andere schoonmaakoplossing of vloeistof behalve water.
4. Lees en volg altijd de instructies van de fabrikant over hoe het desinfecterende product te gebruiken, en hoelang het product op een oppervlak gelaten moet worden.

Plaatsen om te desinfecteren

1. Maak oppervlakken die vaak worden aangeraakt en drukbezochte plaatsen thuis en op het werk schoon en desinfecteer ze, meerdere keren per dag, afhankelijk van hoe vaak ze worden gebruikt:

   • Kinderruimtes
   • Deurknoppen
   • Trapleuningen
   • Werkbladen
   • Telefoons
   • Bureaubladen
   • Tafels
   • Armleuningen
   • Alle andere vaak aangeraakte oppervlakken

2. Desinfecteer je badkamer(s):

   • Deurknoppen
   • Wastafels
   • Douches
   • Wc’s

3. Als je in een voertuig reist, desinfecteer de oppervlakken:

   • Stuur
   • Deurknoppen
   • Alle andere vaak aangeraakte oppervlakken

Als je ziek wordt of symptomen hebt die er mogelijk op wijzen dat je ziek bent, vermijd contact met anderen en verkrijg goede medische zorg waar nodig.

Afzondering

Afzondering betekent jezelf afscheiden, zodat er geen ziektekiemen doorgegeven worden aan anderen.

Als je ziek bent of vermoedt dat je ziek bent met een overdraagbare aandoening, beperk je contact met anderen. Ga niet naar je werk of naar buiten onder de mensen, als je het kunt vermijden.

Thuis kun je maatregelen nemen om de risico’s voor anderen zo gering mogelijk te maken, als je in gedeelde huisvesting woont:

1. Slaap in een aparte kamer.
2. Gebruik een ander badkamer en wc dan de anderen in het huishouden.
3. Vermijd gemeenschappelijke plaatsen van het huis.
4. Vermijd huisdieren.
5. Was je wasgoed apart, niet samen met dat van anderen.
6. Gebruik wegwerpborden en -bestek. 

In de situatie van een epidemie van een besmettelijke aandoening in jouw buurt, zijn er bijkomende voorzorgsmaatregelen die je thuis en op het werk moet nemen.

Contact met mensen

Tijdens een epidemie van een besmettelijke aandoening, vermijd fysiek contact met andere mensen, met inbegrip van de volgende soorten contact:

Sociale afstand houden

Omdat ziektekiemen zich kunnen verspreiden door hoesten en niezen, wordt het aanbevolen dat je tijdens een epidemie van een aandoening minimaal twee meter afstand houdt tussen jezelf en andere mensen.

Terwijl je praat met anderen, eet of deelneemt aan andere sociale activiteiten, helpt het om een zekere afstand te bewaren om jezelf en anderen te vrijwaren voor ziekte.

Mondkapjes

Mondkapjes kunnen helpen om de verspreiding van ziektekiemen te beperken als een zieke persoon praat, hoest of niest. Door het dragen van deze mondkapjes kunnen zieke mensen helpen om te voorkomen dat aandoeningen zich verspreiden naar anderen.

Draag een mondkapje als je ziek bent of vermoedt dat je ziek bent met een overdraagbare aandoening.

Omdat je besmettelijk zou kunnen zijn zonder het je te realiseren of zonder symptomen van ziekte te vertonen, draag altijd een mondkapje wanneer je in de buurt van ouderen of personen met gezondheidsproblemen bent, om de verspreiding van ziektekiemen te reduceren.

Je moet ook een mondkapje dragen als je waarschijnlijk in contact komt met geïnfecteerde personen.

Een mondkapje kan nog een ander doel dienen – het kan helpen om te voorkomen dat je je mond of neus aanraakt.

Bijvoorbeeld, als je een oppervlak aanraakt dat besmet is door een zieke persoon die het vóór jou aanraakte, dan zullen er ziektekiemen aan je handen komen. Als je dan je neus of mond aanraakt met je hand, dan zullen die ziektekiemen je lichaam in gaan en je infecteren. Dit is een van de voornaamste manieren waarop ziektekiemen zich verspreiden.

Dus een mondkapje kan infectie helpen voorkomen, omdat je minder kans hebt om je mond en neus aan te raken terwijl je een mondkapje aanhebt.

Mondkapjes moeten minstens één keer per dag verwisseld worden, of zodra ze vochtig worden.

Hoe je een mondkapje aandoet

1. Voordat je een mondkapje aandoet, was je handen met zeep en water.
2. Inspecteer het mondkapje en stel vast dat het geen zichtbare scheuren of gaten heeft die het nutteloos zouden maken.
3. Bepaal welke kant van het mondkapje de voorkant is. De gekleurde kant van het mondkapje is de kant die van je af staat.
4. Bepaal welke kant van het mondkapje de bovenkant is. Als het mondkapje een stijve, buigbare rand heeft, dan is dit bedoeld om de vorm van je neus aan te nemen, en is dit de bovenkant.
5. Als je mondkapje elastiekjes heeft die over je hoofd gaan, houd het mondkapje op je gezicht, terwijl je de elastiekjes over je hoofd trekt, om het op zijn plaats te zetten.
6. Trek de onderkant van het mondkapje over je mond en kin.



7. Gooi het mondkapje weg na elk gebruik. Hergebruik het nooit.
8. Was je handen grondig.

Wegwerphandschoenen

Terwijl je je eigen huis schoon en gedesinfecteerd kunt houden, verhoogt het risico op besmetting door naar winkels of openbare plaatsen te gaan.

Vaak aangeraakte oppervlakken, zoals toonbanken en benzinepompen, kunnen besmet zijn als een zieke persoon ze vóór jou aanraakte.

Het dragen van wegwerphandschoenen kan helpen om de overdracht van ziektekiemen te voorkomen. Er is een correcte manier voor het aandoen van wegwerphandschoenen zodat ze effectief zijn.

Hoe je wegwerphandschoenen aandoet

1. Voordat je wegwerphandschoenen aandoet, was je handen met zeep en water.
2. Neem een handschoen door de binnen- en buitenkant van de boord tussen de vingers te klemmen. Wees voorzichtig om zo min mogelijk van de buitenkant van de handschoen aan te raken. Steek voorzichtig je andere hand in de handschoen.
3. Verander niet hoe de handschoen om je hand zit tot je de andere handschoen aanhebt.
3. Pak de tweede handschoen door de binnen- en buitenkant van de boord tussen de vingers te klemmen en doe de handschoen aan zoals hierboven.
4. Check dat er geen zichtbare scheuren of gaten in de handschoenen zitten. Als die er wel zijn, doe de handschoenen uit, was je handen en doe nieuwe handschoenen aan.
5. Trek de boord van de handschoenen naar je pols toe om zoveel mogelijk huid te bedekken en maak de handschoen vast.





6. Als je je gezicht aanraakt, als een handschoen scheurt, of als je enigszins betwijfelt of de handschoenen al dan niet vuil of verontreinigd zijn:
   • a. Verwijder onmiddellijk de handschoenen en gooi ze weg.
   • b. Was je handen grondig.
   • c. Doe een schoon paar handschoenen aan.
7. Gooi de handschoenen weg na elk gebruik. Hergebruik ze nooit.
8. Was je handen grondig.

Extra voorzorgsmaatregelen thuis en op het werk

1. Tijdens een epidemie, maak oppervlakken die vaak worden aangeraakt en drukbezochte plaatsen thuis en op het werk schoon en desinfecteer ze vaker dan normaal:

   • Kinderruimtes
   • Deurknoppen
   • Trapleuningen
   • Werkbladen
   • Kranen
   • Telefoons
   • Bureaubladen
   • Tafels
   • Armleuningen
   • Alle andere vaak aangeraakte oppervlakken

2. Zorg ervoor dat vaak aangeraakte dingen en voorwerpen ook gedesinfecteerd worden:

   • Persoonlijke elektronische apparaten
   • Sleutels
   • Creditcards
   • Tablets
   • Afstandsbedieningen
   • Toetsenborden
   • Pennen
   • Alle andere vaak aangeraakte dingen en voorwerpen
3. Desinfecteer je badkamer en wc, keuken en voertuig vaker dan normaal.
4. Vind instructies voor elk specifiek desinfecterend middel om bij de soort epidemie te gebruiken. Je hebt mogelijk een product nodig dat een specifieke bacterie of een specifiek virus doodt.

Bij het verlaten en betreden van je huis

1. Als er een epidemie is in jouw buurt, verlaat je huis alleen voor essentiële behoeften of zoals door lokale voorschriften is toegelaten.
2. Als je je huis moet verlaten, draag een mondkapje en wegwerphandschoenen.
3. Houd afstand van anderen op openbare plekken.

4. Voordat je je huis binnentreedt, doe het volgende:

   • a. Doe je schoenen uit en laat ze buiten staan, of besproei ze met een desinfecterend middel.
   • b. Verwijder en gooi het mondkapje en de wegwerphandschoenen weg.
   • c. Met een nieuw paar handschoenen, desinfecteer alle dingen die je gebruikt hebt terwijl je buiten was – sleutels, creditcards, portemonnee, enz.
5. Gooi de handschoenen weg.
6. Was je handen grondig.

Handhaven van lokale voorschriften
en richtlijnen

Als autoriteiten lokale voorschriften, voorzorgsmaatregelen of procedures uitgeven om de verspreiding van een overdraagbare aandoening te voorkomen, volg deze dan zolang ze van kracht zijn.

Door de richtlijnen en voorzorgsmaatregelen in dit boekje te volgen, kun je helpen om verspreiding van ziekte te voorkomen en een gezonde omgeving te handhaven. 

Download en print deze aanwijzingen voor thuis en/of je essentiële bedrijf.